به همين مناسبت، 29ارديبهشت از سوي دوستداران طبيعت و ميراث فرهنگي، بهعنوان «روز ملي حمايت از رودخانهها در برابر سدسازي» معرفي شده است. در چندسال اخير، نقد برنامههايي كه از آن بهعنوان «مديريت منابع آب» ياد ميشود، به فضاي همگاني راه يافته و خوشبختانه دولت و دستگاههايي مانند مركز بررسيهاي استراتژيك رياستجمهوري، مركز پژوهشهاي مجلس و نهادهاي جامعهشناسي و هنرمندان هم به اين موضوع ورود كردهاند. تحريمهايي كه بر كشور تحميل شد و آسيب زيادي به اقتصاد ما وارد كرد در مواردي سبب خير هم بوده كه از آن جمله متوقف شدن بسياري از طرحهاي سدسازي و انتقال آب است؛ براي مثال ميتوان از سد بختياري نام برد كه قرار است بلندترين سد بتوني جهان شود! همچنين ميتوان به طرحهاي انتقال آب درياهاي شمال و جنوب كشور به كوير مركزي اشاره كرد. اما موضوع نگرانكننده اين است كه با اندكي گشايش در وضعيت تحريمها، دوباره پروژههاي عظيمي كه با عنوان فريبنده «تأمين آب» توجيه ميشوند، در دستور كار قرار گرفته است.
يكي از خطرناكترين اين طرحها، انتقال آب از حوزه درياي كاسپين (خزر) به استان سمنان است كه در دولت پيش مطرح شد و رئيسجمهور كنوني هم در سفر اخير خود به سمنان بر آن صحه گذاشت. در اينجا فرصتي نيست كه به ايرادهاي بزرگ اين طرح بپردازيم . در اينجا فقط به اين نكته اشاره ميشود كه در ايران بازده مصرف آب براي توليدات كشاورزي فقط حدود 30درصد است و 70درصد آب دربخش كشاورزي هدر ميرود. علاوه براين، مقدار توليد ثروت به ازاي مصرف آب هم در كشور ما پايينتر از ميانگين جهاني است. در ايران به ازاي هر مترمكعب آب در حدود 20سنت به توليد ناخالص داخلي افزوده ميشود اما اين مقدار درتركيه حدود يك دلار، در چين نزديك به 4دلار و در شماري از كشورهاي پيشرفته در حدود 40دلار است. آيا اين بدين معنا نيست كه ما داريم منابع آب خود را هدر ميدهيم؟ و آيا عقل سليم نميگويد بهتر است به جاي انتقال آب به اينجا و آنجا، در فكر ارتقاي بهرهوري آب باشيم...؟
عباس محمدي، فعال محيطزيست
نظر شما